Hacıko grubu diye isimlendirilen yisp vune
(dolmen) grubu bir zaman 300 dolmendi. Ayakta kalıp günümüze ulaşabilenlerinin
sayısı ise sadece yedi. Bu kalanlarının yok olmaması için AC Kültürel Mirası
Koruma ve Değerlendirme Kurumu çalışıyor. Kurum Başkanı Ts’ıpıne Rustem
kültürel anıtların tamamının devletce tesbit edildiğini ve koruma altına
alındığının altını çizerek, Hacıko’da bulunan yisp vune (dolmen) grubunun
bulunduğu yer ve etrafında bina inşaa etmek yasak. Mıyekuape ve Kamennemostke
rayon idareleri bunu gayet iyi biliyorlar.
ANA SAYFA _ АДЫГАБЗЭ _ MAKALE-DENEME_ _TARİH_ _DİL_ _EDEBİYAT_ _KÜLTÜR-SANAT_ _ETNOGRAFYA_ _BİLİM _...DÖNÜŞ_
Blogda Ara
29 Mart 2013
21 Mart 2013
TLETSERIKO KİM’İN ÇALIŞMALARININ GÜNÜMÜZDEKİ YANKILARI
Ulusal müzik sanatımızın derlemesi ve geliştirilmesi yönünde büyük
katkıları olan Tleserıko Kim’in anısına düzenlenmiş pek çok etkinliğe katıldık.
Bu etkinliklerin bizde uyandırdığı düşüncelerin doğurduğu çıkarsamaları bilinç
ve yarınlarımızla ilintilendirek değerlendiriyoruz.
Adıge Cumhuriyeti Tleserıko Kim Çocuk
sanat okulu Müdür Şhonçıbeş’e Murat’ın
organize ettiği etkinliğe katılan öğretmenlerin, kültür ve eğitim
alanında çalışanların işittikleri
havadislerin yarıdan çoğu yazılı halde değil. Anıların eskimediğini de
bilmemize rağmen böylesi etkinliklerin yaşamda yerlerini almaları için
gazetelerin sayfalarında yer bulmaları gerektiğine de inanıyoruz.
14 Mart 2013
CAZİP ÇERKESCE
Adıge Devlet Üniveristesi Adıge Filolojisi
ve kültürü fakültesi öğretim görevlileri Şhalaho Susan, Murad Goşlap ve Bğoşe
Zaret birlikte yazdıkları esere bu ismi verdiler. Eser Çerkesce öğretmenleri
için yardımcı ders kitabı.
Eserde fonetik, leksikoloji, kelime
türetimi, kelime kökleri ve ekler hakkında alıştırmalar yer alıyor. Yardımcı
ders kitabında çocuğun derste öğrndiklerini pekiştirmesi için gereken
alıştırmalar yer alıyor. Bunlar bulmaca, bilmece, espriler ihtiva eden sorular,
farklı farklı oyunlare vb. şekilde kurgulanmış çalışmalar halindeler.
ANADİLİM, BENİ AFFET
Üniversitelerin bulunduğu kentlerde farklı
bilim dallarında çalışan bilimadamlarının da yaşıyor olması kimseye ilginç
gelmiyor. Fakat ufak bir köyde öğretmenlik yapan birisinin bilimsel kariyere
sahip olduğunu öğrenince hayrete düşüyor aklımıza çeşitli düşünceler geliyor.
Bazıları ‘neden ihtiyaç duydu ki, bundan dolayı maaşında bir artış olmuyorki’
diyor diğerleri ‘ ufacık bir köyde fransızca öğretmenliği yaparken filoloji
bilimdalında tez yazması ilginç değil mi? Vallahi çalışkan’ diyorlar.
Bir kaç yıl öncesinden Tlıbzıvu Marziyet
hakkında bunları duymuştum. Tevçoj rayonu Cecehable köyü ortaöğretim okulunda
fransızca öğretmeni.
ULUSUN DİLİNİ BİLMENİN ÖNEMİ
İnsanın dil sahibi olmasının yaşayan tüm
canlılardan onu ayıran en önemli belirteçlerden olduğunu bilim gösteriyor.
Dünya üzerinde yaklaşık beş bin dilin konuşulduğu öngörülüyor. Bunlar dil
aileleri halinde sınıflandırılıyorlar. Uzmanların değerlendirmesine göre dil
ailelerinin sayısı 12’ye ulaşıyor. Bu dil ailelerindeki dillerin tamamı bir
dilden türemişlerdir. Dilin en belirgin özelliklerinden birisi ise durmadan
değişim geçirmesidir. Bu ise ulusun yaşamında gösterdiği değişim-gelişimle
diğer uluslarla olan ilişkileri ile, nüfusunun artış oranı ile, ulusun yaşam
alanının gösterdiği gelişimle ve benzeri diğer şeylerle büyük oranda
bağlantılıdır. Bunların sayesinde dialektlere sahip olunuyor ardından bunlarda
gelişim göstererek yeni diller oluşuyor. Aynı dilden doğan diller
birbirlerinden ne kadar uzaklaşsalar dahi, dilin kökeni kalıyor işte bu
belirteçlerle dilin hangi aileye dahil olduğu belirleniyor.
13 Mart 2013
İLK ÇERKES ALFABESİNİN YAYINLANMASI ÜZERİNDEN 160 YIL GEÇTİ
Çerkeslerin kültürlerinin güçlenmesi ve gelişmesinde
ulusun yazın imkanına kavuşmasının büyük önemi var, ve pek çok faydası da
geldi. Bu önemli sorun 19. yüzyılda çözümlendi. Bu büyük erek yolunda çok kişi
kaygı duydu emek sarfetti. Bunlar arasında en öne çıkan, adı anılması gereken
ise Bersey Vumar. Yüksek bir eğitim sahibiydi, uzak görüşlü, çok çalışkan ve
iyi bir araştırmacıydı.
Bersey Vumar Mıyekuape yakınlarındaki bir
Adıge köyünde 1807 yılında doğdu. Çocuk yaşlarında Mısırlı bir paşaya satılmıştı,
paşa ona iyi bir eğitim sundu. Bersey arapça, türkçe ve fransızca gibi çok dil
biliyordu. Ülkesine geri döndüğünde Rus ordusunda asya dilleri tercümanı olarak
görev yaptı. Askerlik görevinin ardından Stavropolde bulunan gimnazyumda
Çerkesce öğretmenliği yaptı.
6 Mart 2013
Umudumuzu yeşertelim
Gerek başka ulusların siyasetçilerinin gerekse kendi içimizden çıkmış olup
kendi ulusunu gerekli derecede tanımayan kişilerin söylemleri neticesinde
oluşmaya başlayan bazı yanlış kanaatler var ki, bunları düzeltmediğimiz,
doğruları ile değiştirmediğimiz müddetçe pek çok konuda atıl duruma düşmeye
devam ederiz.
Bunlar içerisindeki en
zararlı olanı Adıgelerin küçük bir ulus olduğu hakkındaki yanlış kanaat.
5 Mart 2013
ŞAİRDİLER, DOSTTULAR, YİĞİTTİLER
Mart ayında doğdular. Andırhuaye Hüseyin 1920 yılının iki martında Jene
Kırımıze ise 1919 yılının 7 martında doğmuştu.
1935-1938 yıllarında Öğretmen okulunda
birlikte tahsil gördüler, tanıştılar, aynı edebiyat grubu içinde yer aldılar,
şiir yazmaya aynı zamanlarda adım attılar. Fakat oradan oraya sıçrayan bir
yıldırım gibi ikinci dünya savaşı onları birbirlerinden ayırdı.
Andırhuaye Huseyn savaşın ilk yılında 8
kasım 1941 tarihinde Ukraynada bulunan Diyakove kasabası yakınlarında büyük
kahramanlık göstererek savaşta öldü.
Kaydol:
Kayıtlar
(
Atom
)