Aramızdan ayrıldı, canından bir nur bıraktı peşinde...

Tevçoj Rayonuna Bağlı Kunçukohable Köyünde ünlü yazar, şair, dramaturg, Adıge Cumhuriyeti Devlet ödülü sahibi Kuyeko Nalbıy'in 75. doğum yıldönümü kutlandı.

Adıge Cumhuriyeti Milli Kültür Merkezi'nin ön ayak olduğu organize ettiği Kuyeko Nalbıy'le alakalı etkinlik yazarın doğup, büyüyüp yetiştiği Kunçukohable köyünde yapıldı. Etkinlik beldenin merkezinde buluna Kültür Sarayında gerçekleştirildi.

Danscı Kaması

Çuyeko Yunıs yarım asıra yakın bir zamandır Adıge düzyazısı alanında samimi olarak eserler veriyor. Ünlü yazarın yapıtlarında dönemin soluk alışlarını hissediyor, onun yaydığı tınıları-yankıları daima işitiyoruz. O'nun lirik niteliklere sahip kahramanları ne kadar tarihin eski dönemlerine ait evreleri ele alsada adeta yüreklerinde olan-bitenlerle günümüzü de yansıtabiliyorlar, 'bilginin akışı' anlamında, insanın yüreğinde olanların aktarımı babında başarılılar.

Bu gün yazımda daha ziyadesi ile üzerinde durmak istediğim 'Danscının Kaması' isimli yakınlarda Adıge Kitap basımevi tarafından rusca olarak yayınlanan eser. Sözlerime ilk önce 'El Acısı' isimli romanından başlayacağım.  

ÇERKES'LERE TÜRKİYE'NİN BORCU VAR!

Türkiye’de özellikle son yıllarda devletin şu ya da bu şekilde, hangi sebeple olursa olsun gösterdiği demokratik insancıl gelişimleri inkar etmemiz doğru değildir.

Türkiyede son yıllara kadar tamamen Çerkes milletini diğer pek çok azınlık gibi adeta yok sayan hatta hiç böyle bir millet yokmuş gibi davranan bürokrasinin değişimine hepimiz şahidiz.

Sovyetler Döneminde 'Güvenilmez Şair' lakabı verilen Çesebej Kaplan...

Doğru, ilaçtır

ПцIы IэшIу нахьи шъыпкъэ дыдж - ГущыIэжъ

Tatlı yalandan daha iyisi acı doğru - Atasözü 

Doğrunun kararlılığı karşısında insanlarda her zaman inatçı oluyorlar. Fakat adaletsizlikle karşılaştıklarında gözyaşları dökülmeden hemen 'doğru değil, doğru değil' diyerek telaşlanıyorlar. Her kim olursan ol saçtığın, yaydığın şeyle sonra karşılaşıyorsun.

1763-1864 - 'Ben Çerkesim' diyen herkes bunun anlamını bilir

Ğuçepşeko Şevomir'in eserlerinin sergilendiği ilginç sergi Nalçikteydi. Sergiyi gezen yüzlerce kişi arasında bu eserlerden hoşlanmayan çıkmadı.

Sergide yer alan Şevomir'in eserleri 'Kum sanatı', 'Kum çağı', 'Kum tablolar' gibi isimlerle anıldı. Pek çok tablo var ve hiç birisi ne boya ne tuval ne de kağıt kalem kullanılarak yapılmış. Farklı sujeleri Şevomir ellerini kullanarak canlandırıyor.

Kendi soydaşlarına elinde silah defalarca ....

En büyük ve en uzun savaşlardandı

1763-1864 yılları arasında süren Kafkas savaşları adı verilen savaşlar yeryüzünde yapılmış pek çok savaştan daha büyük ve uzun süreniydi. Bu dönem Adıge (Çerkes) ulusunun dağıldığı, parçalandığı, kanla yıkanmış bir tarih sayfası oldu ve tarihte öyle aldı.

Adıge ulusu günümüze kadar, bu günlerde bile bu savaşın kendi ulusuna vurduğu darbeyi unutmuyor.

Aman dikkat, o biraz rahatsız! (V)

Bu yazı dizisini biraz ihmal ettim, farkındayım. Ama durumda bir değişme olmadığı için her gün de güncelliğini koruduğunu biliyorum.

Böylesi şeylerin bir günde değişmeyeceğini de çok iyi biliyorum.

Bir günde kısa bir sürede değişmeyecek şeylerden bahsetmişken özellikle Çerkes toplumsal örgütlerinde vatan-diaspora ayrımı  olmadan çalışanların bazılarında gördüğümüz rahatsızlığa değinelim.

Vatana dönmek isteyen bir atımlık barutu olan arkadaşlara...

Vatan sevgisi hoş bir şey. Milleti millet yapan şeylerin başında vatan sevgisi gelir. Tüm milletimiz bir arada yaşasa bile eğer onları bir arada tutan bir vatan sevgisi-ortak gelecek kaygısı yok ise ulus-millet olma anlamında gereken noktada değiliz demektir.

Türkiyede vatanından kopmuş-kopartılmış bir şekilde yaşayan diasporanın her bir ferdi hayatında pek çok defa, akşamları yatağına yattığında vatan hayali kurmuştur. Kendi ülkesi kendi vatanı  için hayal kurmamış hiç umut etmemiş ‘ben çerkesim, ben adıgeyim’ diyen fert yoktur herhalde.

MAMIY Yerecıb

Mamıy Yerecıb'ın Şıncıyenin yetiştirdiği evlatları arasında Tsey İbrahim'in açtığı yoldan gittiğini söylemek yanlış olmasa gerek.  O iyi bir tiyatro yazarı oldu. Yerecıb 1926 yılında Şıncıye'de doğdu.  Altı yaşındayken annesi babası vefat eder kızkardeşleri ile birlikte yetim kalır. Şincıye'de bulunan yetimhaneye kardeşleri ile birlikte verilir. Yerecıb beşinci sınıfı burada bitirir. Daha çocukken çalışmaya başlar. Kızkardeşlerini de hiç unutmaz...

14 yaşında traktörcü olarak çalışmaya başlar. Daha sonra Donbask'a giderek orada Almanların yıktıkları madenlerin yeniden  çalıştırılması, inşası çalışmalarına katılır.

Milli Sanat- Gördükleri parmaklarından dökülüyordu

Tığuj Mahmut Adıge (Çerkes) kültürünü derleyip elinden geldiği oranda da ona bir şeyler katmak nasip olmuş insanlarımızdan. Tehutemıkuaye köyünde 1938 yılında doğdu. Çok iyi bir ressamdı, tüm yaşamı sanatla ilintiliydi.

AC. Onursal ressamı, grafiker, yağlı boya resim sanatçısı Tığuj Mahmud'un 2013 yılı 75. doğum yıldönümü. Milli sanatımızı çok sayıda yaptığı resimleri ile zenginleştiren büyülten, Adıge (Çerkes) yaşantısını daima gözlemleyen- gözeten kültür insanının adını anmamız üzerimize düşen bir görev.