BİR SADECE 1.....

BİR 
1) зы, зэ; ~ çocuk зы кIалэ; 

2) закъо; ~ örnek щысэ закъу; 

3) горэ, гор; o hayret verici bir şey ар гъэшIэгъон гор; 

4) зэфэдэ, зэхьщыр; bu evlerin ikiside ~ мы унитIур зэфэдэ; 

5) зэхэлъэу, зэхэтэу, зэгъусэхэу; bizim kesemiz ~dir тэ тиахъщэ зэхэлъ; 

6) закъу; ~ o kalmıştı а закъор къэнэгъагъ; 

7) горэкIэ; ~ yirmi yıl илъэс тIокI горэкIэ; 
8) зэу, зэ ~ dursanıza зэ шъукъэуцу; yirmi yıl öcesini ~ anımsa зэу илъэс тIокI ыпэрэр угу къэгъэкIыжь; 

<> ~ ağızdan; а) хором; б) Iофым раIуалIэрэмкIэ зэдашIэныгъ, зэакъылэгъу; ~ an evvel нахь псынкIэу, псынкIаIоу, нахь шIэхэу, шIэхыIоу; ~ araba a) зы ку; б) зы ку изэу; в) бащэу, хъоеу; ~ arada; а) зэгъусэу, зэхэтэу; б) bir arada benim işime bak; игъо уифэмэ сэ сиIофи лъыплъ; ~ arada oturmak зэхэсын, зэдыхэсын, щызэхэсын; ~ araya gelmek зэIукIэн; ~ araya getirmek зэхэщэн; ~ avuç a) зы Iэбжыб; б) зы Iэбжыб, мэкIэ дэдэу, мэкIэжъыеу; ~ atımlık зэогъу; ~ ayağı çukurda olmak бэным дэплъэн, лъэкъо лъэныкъомкIэ бэным дэтын, ыпсэр ытыжь къодыен; ~ ayak evvel псынкIэу, псынкIэ дэдэу, шIэхэу, шIэх дэдэу; ~ bakıma зы бгъумкIэ; ~ bardak suda fırtına koparmak; а) Iоф зыпымылъым Iоф кьигъэкIын; б) ыгъэбэдзэрын, ыгъэбэдзэрыжьын; ~ başına изакъоу; ~e bin katmak; а) егъэлыен; б) зыр мин Iозэ къыIон; ~ ~ зырыз-зырызэу yaptıklarını ~ ~ babana anlatacağım зырыз-зырызэу уятэ фэсIотэщт; ~ çok Iаджи; ~ çırpıda зэу, ~ çırpıda öğreniyor зэу зэрегъашIэ; ~ daha; а) ныбжьи; bir daha seninle konuşmayacağım ныбжи сыкъыбдэгущыIэщтэп; б) джыри; bir daha istiyоrum джыри сыфай; ~ dakika! зэ!; ~ damla a) зы ткIопс, зы гъуаткIу; б) перен. мэкIэ дэдэр, мэкIэжъыер, тIэкIу дэдэр, тIэкIужъыер; ~ de ащ нэмыкIэу, ащ фэшъхьафэу; ~ deri ~ kemik шъомрэ къупшъхьэмрэ зэщэкIыгъэ; од дэд; ~ göreydin зэ плъэгъугъэет; ~ gün a) зы мафэ; б) зы мафэ горэм; ~ gün ~ gece чэщ-зымаф; ~ iki зытIу; ~ iyi дэгъу дэд, дэгъу дэдэу; ~ kere= ~ defa; зэу; ~ lokma зы Iулъхьэ; ~ olur iki olur зэ хъун, тIо хъун; ~ sözle зы гущыIэкIэ; ~ sürü зы куп; ~ şey зыгорэ; ~ şey dokundu зыгорэ егоуагъ, къегоуагъ; ~ şey dokunmak зыгорэ егоон, гоон, къегоон; ~ tane зы закъу; закъу; ~ taraf зыбгъу; ~ türlü зэ, зэу; ~ varmış ~ yokmuş evvel zaman içinde еомэ-еомэ зэраIоу зэраIотэжьэу нахьыпэм; ~ yığın бэ, бащэ, бэ дэд, бэщэ дэд; ~ zamanlar зэгорэм, зы уахътэм

BİRAZ 

1) тIэкIу; 

2) заулэ

BİRAZCIK(-ğı) 

1) тIэкIунау, тIэкIу дэдэу, тIэкIужъые; 

2) макIэ дэдэу, мэкIэжъые; 

3) зы заулэжъые, зы заулэ къодые

BİRAZDAN 1

) тIэкIу шIэмэ, текIу тешIэмэ; 

2) бэрэ пэмытэу, бэ темышIэу

BİRBİRİ (-ni)

: ~ne, birbirlerine 

1) зыр зым; 

2) зэра=; зэда=; ~ne söylemek зэраIожьын

BİRCİ 

филос. монист, монизмэм дезыгъэштэрэ цIыф

BİRCİLİK(-ği) 

монизм

BİRCİNSTEN 

зэлъэпкъэгъу

BİRÇOĞU 

анахьыбэр, нахьыбэр

BİRÇOK 

1) бэ; ~ yıl geçti илъэсыбэ блэкIыгъ; 

2) бэмэ; нахьыбэмэ, анахьыбэмэ; ~ları öyle sanıyor бэмэ (нахьыбэмэ) арэу къашIошIы

BİRDEN 

1) зэу, асыхьатым, ардэдэм ~ her şeyi anladı ащ зэу (асыхьатым) зэкIэри къыгурыIуагъ; hepsi ~ зэкIэри зэу; 

2) ошIэдэмышIэу; ~ yetişti ошIэдэмышIэу къэсыгъ

BİRDENBİRE 

1) зэу, ошIэдэмышIэу; ~ yıllar geçti зэу, илъэсхэр блэкIыгъ; 

2) еплъ birden; 2

BİRDİRBİR 

елъэ джэгу (зыр зым елъэзэ зэрэджэгухэрэ джэгукI)

BİREN 

къыхэшъхьэфыкIыгъэ ехьщыр münferit

BİREL 

1) (шхонч фэдэхэм апае) зэ огъу; 

2) (карт- шахмат фэдэ джэгухэм апае) зэ зэдэджэгугъу, зэ зэдэшIэгъу

BİRER 

зырыз; ~ ~ зырыз-зырызэу; ~ ikişer зырыз-тIурытIоу

BİREŞİM 

1) зэгогъэхьаныр, зэхэгъэхьаныр; зэгохьаныр, зэхэхьаныр; 

2) синтез

BİREŞİMLİ, BİREŞİMSEL 

1) зэгогъэхьагъэр, зэхэгъэхьагъэр; зэгохьагъэр, зэхэхьагъэр; 

2) хим. синтетическэ

BİREY 

нэбгырэ; ехьщыр fert; 

2) биол. шъхьафэу щыIэ организм

BİREYCİ 

1) шъхьэгъэшIожь цIыф; 

2) индивидуа­лист (идунэе еплъыкIэкIэ, игупшысакIэкIэ индивидуализмэм готыр)ехьщыр fertçi

BİREYCİLİK(-ği) 

1) шъхьэ Iофыр ыпэ игъэшъыныр; 

2. зыкъыхэбгъэщынэу, зыкъэбгъэлъэгъонэу упылъыныр; 

3) филос. индивидуа­лизм (зы цIыфым ифедэ, иIоф зэкIэ купым, ифедэм, иIофым ыпэу шIыгъэныр зылъэпсэ философие) ехьщыр ferdaniye

BİREYOLUŞ 

биол. онтогенез

BİREYSEL 

1) ежь ышъхьэкIэ хэлъ (нэшан); 

2) шъхьафы, ежь изакъоу ыгъэфедэрэ; ~ işyeri ежь изакъоу ыгъэфедэрэ (ие) хъызмэтшIапI; 

3) шъхьэрышъхьэ, шъхьэзэкъо; 

4) шъхьадж елъытыгъэ(екIолIакI)

BİRHÜCRELİ 

зы клеткэ (пкъыналъэ-псэналъэ) зиIэр, зы клеткэ нахь мыхъурэр; ~ hayvan зы клеткэ нахь мыхъурэ псэушъхьэр

BİRİ (-ni) 

1) зыгорэ; ~ yanıma yaklaştı зыгорэ къыскIэрыхьагъ (е къызбгъодэхьагъ); 2) тязырэ ~miz тязырэ гор

BİRİBİRİ (-ni) 

еплъ birbiri

BİRİCEK 

диал. зэу, зы унаеу; onu ~ görseydim зэу ар слъэгъугъэет

BİRİCİK 

1) зы, закъо; ~ oğlu ыкъо закъу; ехьщыр yegane; 

2) къодые

BİR İKİ 

зэ-тIо, зэу-тIоу

BİRİLERİ 

зыгорэхэр

BİRİM 

шапхъ; ağırlık ~i щэч шапхъ; uzunluk ~i кIыхьэгъэ шапхъ

BİRİNCİ 

1) апэрэ; ~ cilt апэрэ том; ~ dünya savaşı апэрэ дунэе зау; ~ kat апэрэ къат; 

2. прил. апэрэ, апэкIэ щыIэ, анахь блэгъэ; 

3. прил. апэрэ, пэрыт, щыпэ; ~ iş olarak апэрэу, апэрэ Iофэу; ~ sınıf (kalite) апэрэ сорт; o sınıfta okuyan öğrencilerin ~cisi ар классым щеджэхэрэ еджакIохэм япэрыт; 

4) ыпэ дэдэу; ~ kuşak bilgisayar ыпэ дэдэу къыдэкIыгъэ компьютер 

<> ~si апэрэмкIэ

BİRİNCİL 

1) ыпэрапшIэ; ~ olarak ыпэрапшIэу; 2) щыпэ

BİRİNCİLİK(-ği) 

пэрытыныгъ, ыпэ итыныгъ, щыпэныгъ

BİRİSİ (-si) 

зыгорэ еплъ biri

BİRKAÇ 

1) зытIузыщ; ~ kişi oluyorlar нэбгырэ зытIузыщ мэхъух; 

2) заул, къаум; ~ kelime гущыIэ заул

BİRLEŞEN 

1) зэблэдзыгъэр (лъэныкъо зэфэшъхьафхэм къарыукIэу зы чIыпIэ еорэ); 

2) зэгоуцуагъэр, зэкъотыр; 2) зэхэлъыр, зэхэтыр

BİRLEŞİK (-ği) 

1) зэхэгъэхьэгъэ, зэгъэкIугъэ; 

2) зэгохьэгъэ, зэгот, зэкъот, зэхэт; ехьщыр müttehit; 

<> ~ kelime грам. гущыIэзэгъус

BİRLEŞİM 

1) зэIукIэ; зэIукIэгъу, зэхэхьагъу; ехьщыр inikat; partinin birinci ~i партием иапэрэ зэIукIэгъу; 

2) зэхэгъэхьагъэу (зэхэлъыр), зэгъэкIугъэу (зэхэлъыр, зэхэтыр)

BİRLEŞMEK 

1) зэхэ­хьан, гохьан, зы хъужьын; 

2) зэготын, зэкъотын, зэхэтын; 

2) тех. зэпышIэн, зэпышIагъэ хъун; 

3) астр. сизигия; 

4) (хъулъфыгъэмрэ бзылъфыгъэр) зэгохьан

BİRLEŞMİŞ 

1) зэхэ­хьагъэ, гохьэгъэ, зы хъужьыгъэ; 

2) зэгот, зэкъот, зэхэт; ~ Milletler Örgütü Лъэпкъ Зэготхэм я Организацие; 

3) тех. зэпышIагъэ, зэпышIагъэ хъугъэ; 

4) (хъулъфыгъэмрэ бзылъфыгъэр) зэгохьагъэ

BİRLEŞTİRİCİ 

1) зэхэгъэхьакIо; 

2) зэхэлъхьакIо; 

3) зэпышIакIо

BİRLEŞTİRMEK 

1) зэпхын; 

2) зэхэлъхьан; 

3) мат. зэхэлъхьан; зэтелъхьан; iki ile beşi birleştirirsen тIурэ тфырэ зэхаплъхьэмэ; 

4) зэпышIэн

BİRLİ 

1) занэ; 

2) карт. карт-нэзакъу, туз (хьалыу туз, къопцIэ туз, чыристэ туз, трам туз)

BİRLİK I (-ği) 

1. 

1) зэкъуагъ, зырызыгъ; ехьщыр vahdaniyet; 

2) зыкIыныгъ; 

3) зы псау, занэ; ехьщыр cüzütam; 

4) зэгохьаныр, зэхэхьаныр; ехьщыр ittihat; 

5) дзэ часть; 

6) муз. [нота] псау; 

2. 

зэгъус, зэкIыгъу

BİRLİK II(-ği) 

биол. синапс

BİRLİKTE 

1) зэгъусэхэу, зэкIыгъухэу; ~ geldik тызэкIыгъоу тыкъэкIуагъ; 

2) дэ=; зэ=; зэдэ=; ~ konuşmak зэдэгущыIэн; ~ olmak зэгъусэн; ~ at binmek дэшэсын

BİRLİKTELİK 

1) зэгъусэныгъ, зэкIыгъуныгъ; зэкъотыныгъ; 

2) дегъэщтэныгъ; зэдегъэщтэныгъ

BİRTAKIM 

1) къаум; ~ insanlar зы цIыф къаумэр; 

2) заул; ~ sorum var упчIэ заулэ горэ сиI

AÇUMIJ Hilmi