Artık Rusya’da anneden anneye fark var

Rusyanın bir dengeler ülkesi olduğuna daha öncede değinmiştim. Rusya bu anlamı ile Türkiyeden oldukça ayrıdır. Elbette Türkiye’de de çeşitli dengeler vardır, fakat bunlar Rusya’nın iç dengeleri ile kıyaslandığında neredeyse yoklar.

Rusya pek çok eyalet ve Cumhuriyetten oluşur. Her cumhuriyetin kendi içinde, etrafındaki bölgelerle ve Merkezle çeşitli dengeler üzerinde ilişkileri vardır.

Örneğin Moskovadaki bir öğretmen ile Adıgey cumhuriyetindeki öğretmen veya Krasnodar eyaletindeki öğretmen aynı statülerde değildir. Bu ekonomik anlamda bile farklıdır. Mesela Adıgeydeki öğretmenin maaşı ile Sibiryadakinin veya 10 kilometre ötede Adıgey dışındaki bir yerde öğretmenin maaşı aynı değildir.

Yerel kanunlar, federal kanunlar, eyalet kanunları vs. vs. pek çok şey böyle bir dengenin üzerinde durur.

Merkez her zaman kendi gücünü arttırmaya çalışırken bölgeler de kendi etki alanlarını arttırmaya çabalarlar. Cumhuriyet, eyalet, bölge içlerinde de bu dengeler üzerindeki yarış sürer gider.

***

Bu dengeleri bazen ülke dışında olan şeyler dahi etki edebilir. Mesela son günlerde Rusya basınını oldukça meşgul eden bir konu var. Rusyanın Kuzeyinde bulunan Karelya cumhuriyeti sakinlerinden bir bey Finlandiyaya gidip orada çalışma izni alır. Boşandığı eşinin vesayetindeki çocukları Finlandiyaya kendisini ziyarete geldiğinde çocukları Rusyaya geri göndermez. Finlandiya kendi vatandaşı olmayan birisi olmasına rağmen çocukların Rusyaya geri gönderilmesine sıcak bakmaz. Çünkü Karelya eski Finlandiya toprağıdır.

Bu iki ülke hukukçuları arasında bu konu görüşülmeye başlar. Vb. vb. pek çok şey Rusya federasyonunda olur gider.

***

Diasporada yaşayan Çerkeslerin ise Rusya Federasyonunun hiç bir birimine her hangi bir şekilde etki edecek  bir niteliği yoktur.

Bakmayın birilerinin Konsolosluğun önüne gidip demokratik taleplerde bulunmasının Rusya da tüm dengeleri sarstığını düşünmelerini.

Bu doğru değil, bir nebze doğruluk payı yok.

Hem bunu olduğundan fazla abartıp bir başarı kazandığını sananların, hemde bundan dolayı Rusyada Çeşitli zorlukların ortaya çıktığını iddia edenlerin söyledikleri doğru değildir.

Mesela; Rusya Federasyonunda Cumhuriyetlerin idarecilerinin Merkez tarafından seçilerek adeta atanıyor bir şekile getirildiği kanun Türkiyede birileri Konsolosluklar önüne gitti diye çıkartılmadı. Cumhuriyet yöneticilerimizin yetkileri bu yüzden kısıtlanmadı. Ve sadece bizim cumhuriyetlerimizde değil tüm Rusyada bu kanun uygulandı. Yani Karelya’da buna dahildi. Kısaca siz miting yaptınız diye Karelya ve hatta dolayısyla Finlandiya-Rusya ilişkilerini bozmadınız. Vicdanınız rahat olsun.

Aynı şekilde son seçimlerin ardından yeniden Cumhuriyet yöneticilerinin seçimle başa getirilmeleri yönünde yapılan düzenleme de Türkiyede konsolosluk önüne birileri gitti diye değiştirilmedi.

Böylesi örnekleri çoğaltmak mümkün.

Mesela Kabardey-Balkar’da sıkıyönetim ilan edilmiş olması Türkiyedeki Çerkeslerin konsolosluk önüne gitmeleri ile alakalı değil. Veya  Dumanın Suriyedeki Çerkesleri Rusyanın ülkedaşı saymaması da bununla alakalı değil.

Hele hele, bunu; ‘bakın konsolosluk önüne gittiğiniz için artık bizi ülkedaşları saymıyorlar bu yüzden buraya artık kimse gelemeyecek’ diye yalandan bağırıp çağırararak sizin sırtınıza yükleyenlerin söylediği şeyler doğru değil, hatta komik kaçıyor.

Sanki daha önceleri Türkiyeden bir kişi bile Rusyanın ülkedaşı sayıldığı için Rusya vatandaşlığını edinmiş gibi...

Böyle bir şey olmadı.

Olan tek şey, Rusya’nın çıkarttığı bu kanun kapsamına Adıgelerin alınması için yapılan çabalar.

Yani eğer vatanınıza geri dönecekseniz geçen sene ne evrak hazırlamanız gerekiyorsa bu sene yine aynılarını hazırlayacaksınız, bu konuda hiç bir değişiklik olmadı.

***

Rusya’da uygulanması düşünülen yeni bir uygulama daha var. Çok çocuklu annelere yapılan para yardımının düzenlenmesi üzerine bir çalışma var.

Her biriniz hatırlıyor olmalısınız, RF. içerisinde nerede, hangi köşesinde doğmuş olursa olsun doğan  çocuktan dolayı annelere yardım yapılıyordu.

Yardım yapılmaya devam edilecek fakat ödenecek paraların miktarı hakkında uygulamada değişiklikler yapılması sözkonusu.

Her bölgenin kendi sınırları içerisinde uyguladığı ‘yaşam için gereken minimum gelir’ sabitine endekslenecek.

Bunun anlamı şu; Merkezde Rus veya Ortodok nüfusunun yoğun olduğu bölgelerde doğan çocuklardan dolayı anneler daha fazla para alacak, etnik cumhuriyetler Müslüman ve Budistlerin yaşadıkları yerlerdekiler ise daha az para alacaklar.

Daha önceki uygulamada her anne aynı yardımı alıyordu. Bu uygulamanın etnik yapıların nüfusunun çoğalmasının istenmiyor olduğundan dolayı yapıldığına dair bir kanaatte var, ve Rusyada, özellikle etnik cumhuriyetlerde hararetle konuşulan konular arasında yer alıyor.

***

Sakın yarın birisi size ‘Konsolosluğun önüne gittiğiniz için burada çok çocuklu annelere yapılan yardım azaltıldı’ derse inanmayın.

Derler mi derler..  Çünkü çok alakasız başka konularda da aynısını iddia edebiliyorlar.

Ya da tam tersine yarın bu uygulama değiştirildiğinde biz konsolosluğun önüne gittikte o yüzden bu değişim oldu diyecek olanlara da inanmayın.

Ne yazıkki gerek miting, gerek ekonomi, gerekse bambaşka şeylerde dahi diasporamız bir yere etki edecek yetkinlikte değil.

Yolun başındayız... Barışçıl, demokratik olarak hareket etmeyi kendimize yol olarak seçtiğimiz müddet boyunca zaten haklı olduğumuz talep ettiğimiz şeylerinde haklarımız olduğu için ilerlemeye devam edeceğiz. İlerledikçe de bu dengeler içerisinde yer bulacağız. Fakat inanın henüz yolun başındayız.

Kısaca Rusyada şu günlerde anneden anneye fark var ve birileri bunun suçlusu olarak sizi gösterirse inanmayın. Gülün geçin...