Tarihi nesneler arayan arkeologların son çalışmaları hakkında bilg alamak
için Adıge Cumhuriyeti Milli Müzesi bilimsel çalışanı, Rusya gazeteciler
birliği üyesi, Adıgey onursal çalışanı Tevu Aslan ile görüştük.
Tevu Aslan; Her yıl Krasnodar Baraj gölündeki su
salındığında arkeolojik anıtlar yeniden açığa çıkıyor.böylesi zamanlarda
bilmediğimiz pek çok nesne buluyoruz.
- Bu yıl kazılarda çıkartıklarınız az değiller. 19 Eylülde yaptığınız son
araştırmalarda ne elde ettiniz.
- Orta çağda
keramiklerin pişirildiği fırınlar bulduk. Tevoyhable ile Neçerezıy’ın eskiden
bulunduğu yerde bu fırınları bulduk. Adıge Cumhuriyeti Milli Müzesi Müdür
yardımcısı Şevcen Nalmes biz arkeologları destekledi, yola çıktık. Grupta
Levpaçe Nurbıy ve Pşıpıy Fatia’da bulunuyordu.
- Nerede kazı yaptınız?
-
Tevoyhablenin batısında eski yerleşke olan Pheğuğape yakınlarında
fırınları bulduk, ön inceleme yaptık. Bunların nasıl yapıldıklarını daha
ayrıntılı öğrenmezsek olmaz.
- Bunun için ne yapmanız gerekiyor?
- Araştırma gezisi
organize etmezsek olmayacak. Bu yerleşkede eski zmanalardan beri insanlar
yaşıyorlardı. Burada bulduğumuz keramik ibrik Mıyekuape Kültürü dönemine ait.
Bunu biraraya getirip ilk halindeki gibi sergileyebiliriz.
- Bulduğunuz
nesneler sizi yeni yollara çıkarsamalara ulaştırıyor mu?
- Örneğin erken tunç
çağına ait eskiden evlerdeki ocakların altına konulan pişmiş topraktan yapılmış
altlığa ilk defa rastladık. Daha önceleri bunun gibi sağlam hiç bulamamıştık.
En ilginci ise üzerinde ateş yakılan bu keramik altlığın yüzeyinde hasır izinin
kalmış olması. Bu beş bin yıl kadar önce Adıgelerin hasır yapımını bildiklerini
gösteriyor.
- Sohbetimizi
yapacağın çıkarsama ile sonuçlandırmak istiyorum.
-Nurbiy, o geçen gün gçrdüklerimiz
araştırma gezisi yapılmasını zorunlu kılıyor. Bu araştırma gezisini organize
etmezsek ulusumun tarihinden kaybadeceğimizin büyüklüğü konusunda hiç kimsenin
bir fikri yok.
Arkeologlar buldukları nesneleri Adıge
cumhuriyetinin 21. kuruluş yıldönümünde sergileyecekler.
YEMT’ITL Nurbıy
Çeviri; AÇUMIJ Hilmi
Adıghe Makh 21-09-2012