Adıgey’de iyi tanınan ünlü orkestra yöneticisi ve kompozitör Hupe Murat
memlekettaşlarını, hısım-akrabalarını, çalıştığı işi bırakarak 2002 yılında
İspanya’ya gitti. On yıldır yabancı bir ülkede yaiıyor. İspanyaya gittiğimizde
Muratın bir çalışma gününe şahit olduğumuzda bazı çıkarımlarda bulunduk – belli
bir amaca sahip olan insanın gücü ile altından kalkamayacağı hiç bir şey yok.
Murat Moskovada konservatuarı bitirdikten
sonra Mıyekuapeye geldiğinde tüm gücü ile kendisini sanat çalışmalarına verdi.
Adıge Cumhuriyetinin ilk kültür bakanı olan Hanehu Adam’ın kurmuş olduğu
semfoni orkestrasının yöneticisiydi.
Cumhuriyetimizdeki devlet bayramlarının
kutlamalarına yönelik düzenlenen etkinliklerde, konserlerde aktif olarak
çalışıyordu. Adıgey’in kültüründe öenmli bir yer tutuyordu. Fakat zaman
içerisinde Muratın gelecek için seçim yepması gerekti; Ya Adıgeyde kalarak
sanatını yeterince işleyemeyeceği bir yaşam veya yurtdışında sanatını test
etmek. Murat bunlardan ikinci yolu seçerek önüne çıkan zorlukları aştı,
sanatında belirli başarılar elde etti. Fakat bunu elde etmek için kendi insani
niteliklerinde, adetlerinde değişiklikler yapması gerekti.
HUPE Murat; On yıl İspanya’da çalışmak beni çok
değiştirdi. Daha ağırbaşlı oldum... Kendime belli bir şeyi seçerek bunu
becermek üzere gerçekten çalıştım. Ne
gibi zorlukla karşılaştıysam da umutlarımı yitirmedim. Hile ile yaklaşan, beni
kandıran da çok kişi çıktı, fakat bunlara karşı duracak gücüde bulabildim. Her
şeyden daha zoru mesleğim üzerine iş bulmaktı.
Murat’ın belirttiğine göre en zoru ilk beş
yıldı. Hiç bir ayrım yapmadan her türlü işte çalışıyordu. Dili çğrendiğinde
ise ilk derslerini vermeye başladı. öğrencilerinden birisi Barselona
Konservatuarına girdi. Bu yurt dışındaki ilk başarısıydı. Ardından kent
kilisesi orgunu çalan sanatçı hastalandığında Murat onun yerine çalışmaya
başladı. Bu dönemde Barselona Konservatuarı Pianistlerinden Mariya Drets ile
tanıltı. Onun vasıtasıyla konservatuardaki öğretim görevlileri ile tanıştı.
Üzerinden çok vakit geçmeden Muratı konservatuarda çalışmak üzere davet
ettiler. Hupe Muratla birlikte Barselona Konservatuarını gezdik çalışanları ile
sohbet ettik.
MARİYA Drets; Muratla yıllardır birlikte çalışıyoruz,
iyi müzikant olduğunun altını çizmek istiyorum. Şarkıcılara saygı duyarak
onlarla çalışıyor. İnsacıl, iyi huylu birisi. Müziğin çeşitli dallarında, bizim
ulusumuza ait makamlar üzerine çalışıyor. Ona değer veriyoruz.
Murat farklı hor (müzik grubu) ile
çalışıyor, bunlardan birisi ‘Bach’ isimli kopella grubu. Bu grubun bağlı olduğu
organizasyonun başkanı Eduard Manie, Hupe Muratın Barselonadakiorkestra
yöeneticileri arasında yetenekleri ile
ön plana çıktığını belirtiyor.
Eduard MANİE; Bizim Kopellamız Katolonyanın müzikal
kültüründe öenmeli bir yer işgal ediyor. Hor’umuzda fransız, alman ve
katalonlar bulunuyor. Örneğin Muratta bizim ulusumuzdan değil fakat bunu
anlamıyoruz bile. Murat büyük bir müzisyen, birlikte bazı projelere hazırlanıyoruz.
Murat’ın
bu grupla olan çalışmasına da şahit olduk. Bu gruptakiler bize bir
ailenin fertleriymişcesine geldiler. İş arkadaşları Murata güleryüzle
bakıyorlardı, katalonca konuşuyorlardı. Murat’ta onlara aynı gülleryüzlülükle
karşılık veriyordu. Murat elini kaldırdığında şarkı söylemeye başladılar.
Bitene kadar gözleri ile hep Muratı takip ediyorlardı. Birbirleri ile iyi
anlaştıkları üzerine şüphe edilecek gibi değildi.
Geçen yıl Papa Barselonaya ‘Sagrada
Familiya’ kilisesinde ayin yönetmek üzere geldiğinde, bu büyük dini kutlamada
çalışan horunda yöneticiliğini Hupe Murat yapmıştı. Yapılan ön elemeleri başarı
ile geçtikten sonra kutlamalarda da başarı ile bu grubu yönetmişti. Bu hor 600 ses sanatçısından oluşuyordu.
Kutlamalara dokuz bin kişi kadar insan katılmıştı. Kendi ülken olmayan bir
yerde bu kadar öanme verilen bir kutlamada sana güvenilmesi yalnız başına büyük
bir başarıdır.
HUPE Murat; Orada anladığım hissettiğim ilk şey ne
kadar önemli bir sorumluluk üstlenmiş
olduğumdu. Kilisenin içi çok büyük, tavanı ise kademe kademe olmak üzere çok
yüksek. Şarkı söyleyenleri böylesi bir yerde yönetmenin kendine has özel
zorlukları var. Fakat her şey hem güzel hem de iyi bir şekilde gerçekleşti.
Benim için bunun özel bir anlamı vardı’
5 Eylül gecesi Azize Teraza anısına
yapılan kutlamalar Barselona kiliselerinde yapıldı. Rahibe Tereza ölümü
ardından azize ilan edildi ve dindar hristiyanlar oonun anısına yapılan
kutlamaları ihmal etmiyorlar. Bu anmalarda Aziz Augustin kilisesinde Hupre
Murat org çaldı. Katalonya Hükümeti Kültür Departmanı’da Hupe Murat’ın
çalışmalarına değer veriyor. Farklı ulusal projelerde ona görevler verdiler.
Departmanın Başkanı Ramon Vilar’ın ifade ettiğine göre bu çalışmalar oldukça
ilginç olacak.
Ramon VİLAR; ‘Murat gerçekten toplumumuzun bir parçası
oldu. O’nun yeteneklerini bizim ülkemizde değerlendirebilmesi
kendi başarısı.Topladığımız fonotek ve horlarımızn çalışmalarını
zenginleştirdi.’
Murat edindiği başarılarla yetinmiyor.
Yüreğinde daha pek çok umut ve düşünce taşıyor. Eski Adıge Voredıjleri üzerine
çalışmak istiyor.
HUPE Murat; ‘ Ğıbzeleri çokca aklıma getiriyorum.
Ulusun sahip olduğu kültürün gücünü onlar yeterince gösteriyorlar. Kötü olan
şey ise kendi ülkede yaşamadan ulusunun
kültürünün bir parçası üzerinde gereken derecede çalışamayacak olman. İmkan
bulduğum an ülkeme dönüp çalışacağım’
TEVU Zamir
Çeviri; AÇUMIJ Hilmi
Adıghe Makh 07-11-2012