Mıyekuape, Kafkas dağlarının batı
yamaçlarında Şhaguaşe nehrinin sağ kıyısında yer alıyor. 19. yüzyılın 60’lı
yıllarında bu kent büyümeye başlıyor. Mıyekuape kalesi önce kasaba ardından 24
Aralık 1870 yılında kent sataüsünü kazanır.
Mıyekuapenin adının ünlenmesinde burada bulunan arkeolojik buluntuların özel
bir önemi vardır. 1897 yılında Mıyekuape’de Petersburg üniveristesinden prof.
N. Ş. Veselovske gelerek bazı höyükleri kazar.
Bunlar arasında Voşad höyüğü de
vardı. Burada bulunan eserler Mıyekuape
kültürü adıyla Ermitaj müzesinde ‘Kuban
Altınları’ bölümünde sergilenmektedir.
19. yüzyılın sonları ile 20. yüzyılda
kentte fabrikalar açılmaya başlanır. Sigara, bira fabrikaları açılır. 1910-1911
ünlü akademik İ.M Gubkin Mıyekauape’de petrol olduğunu tespit eder.
1910 yılında kent telefon istayonu
kurulur. Kenti komşu şehirlere bağlayan yeni yollar yapılır, bunlar Tuapse ve
Beleroçensk yollarıdır. 12 Aralık 1910 tarihinde Mıyekuapeye ilk demiryolu
ulaşır. 1911 yılında kente içme suyu
şebekesi yapılır.
Kentte eğitim hayatıda hızlı gelişir. 1
eylül 1892 yılında Mıyekauape kent okulu açılır. Haziran 1900 yılında da
günümüzde Gimnazyum olan okul açılır. 1895 yılında kent aydınlarının
öncülüğünde bir şehir kütüphanesi açılır. 1899 yılında Puşkin halkevi açılır.
20. yüzyılda kent kültürel yaşantısı daha
da gelişir, iki tane sinema açılır, kent
basını da oldukça canlıdır. ‘Mıyekupe haberleri’, ‘Mıyekuape yaşamı’, Mıyekuape
yankısı’ gazeteleri yayınlanır. 1915 yılında Mıyekuape’de öğretmen enstitüsü
açılır.
Devrimin ardından kentte Sovyetler
kurulur. Adıge Otonom Bölgesi kurulur. Otonom bölgenin ilk merkezi
Krasnodar’dı. 1936 yılından itibaren Adıge Otonom Bölgesinin başkenti Mıyekupe
yapılır. Günümüzde Mıyekuape’de 180 bin kişi yaşamaktadır. Kent Rusya kentler birliği
ve Güney Rusya şehirler derneğine üyedir. 1999 ve 2001 yıllarında Rusya’daki
kentler arasında yapılan yarışmada ‘Rusyanın en düzenli kenti’ seçilir.
Mıyekupede iki ünüversite ve pek çok sayıda okul vardır. Eğitim öğretim kenti
mahiyetindedir. Bunun yanısıra pek çok
sağlık kuruluşuna da sahiptir.
AC. onuncu kuruluş yıldönümünde
Hipodrom’un yenilenen ilk kısmının açılışı yapılır. Kent gelişmektedir. Bunun
göstergelerinden birisi Mıyekuapenin batısında yer alan yeni inaşa edilmiş olan
çok katlı konutların bulunduğu semttir.
Mıyekuape kültürel alanda da pek çok
kuruma sahiptir. Pek çok kültür sarayı, 50 den fazla kütüphaneye sahiptir.
Sanat alanında da dram tiyatroları, müzikal tiyatro ve kukla tiyatrolarına da
sahiptir. Cumhuriyet filarmonisine bağlı, şarkı, müzik, el sanatları
kollektifleride bu alanda faaliyet gösterir.
Bunun yanısıra Mıyekupede iki büyük müzede
bulunur.
Yaklaşan kent günü öncesinde Mıyekuape
yaşayanlarını ve kenti ziyaret edenleri
şimdiden kutluyoruz.
MAMIRIKO Nuriyet
Çeviri; AÇUMIJ Hilmi
Adıghe Makh 04-09-2012