Blogda Ara

21 Mart 2013

TLETSERIKO KİM’İN ÇALIŞMALARININ GÜNÜMÜZDEKİ YANKILARI


Ulusal müzik sanatımızın derlemesi ve geliştirilmesi yönünde büyük katkıları olan Tleserıko Kim’in anısına düzenlenmiş pek çok etkinliğe katıldık. Bu etkinliklerin bizde uyandırdığı düşüncelerin doğurduğu çıkarsamaları bilinç ve yarınlarımızla ilintilendirek değerlendiriyoruz.
Adıge Cumhuriyeti Tleserıko Kim Çocuk sanat okulu Müdür Şhonçıbeş’e Murat’ın  organize ettiği etkinliğe katılan öğretmenlerin, kültür ve eğitim alanında çalışanların  işittikleri havadislerin yarıdan çoğu yazılı halde değil. Anıların eskimediğini de bilmemize rağmen böylesi etkinliklerin yaşamda yerlerini almaları için gazetelerin sayfalarında yer bulmaları gerektiğine de inanıyoruz.
Bahsettiğimiz etkinlikte Şhonçıbeş’e Murat’ın dediği gibi;  Tleserıko Kim Adıge milli müziğinden kök alarak ulusal müzik sanatımızın gelişmesine katkılarda bulunmuştur. Bize en ilginç gelen şey ise yalnızca Çerkesler değil, kafkasyada ayaşayan rus ve kazakların da kafkasyada ayaşayan halkların müziklerinde etkilenmiş olmalarıdır.
Örneğin Krasnodar devlet Akademik Kazak Horu sanatsal yönetmeni Viktor Zaharçenke ile Tleserıko Kim birlikte «распрягайте, хлопцы, коней» isimli şarkının düzenlemesini yaptılar. Bu şarkıyı Kim kafkasyada yaşayan halkların müzik tınıları ile zenginleştirdi.
Zuriyet ve Kim yaşamlarının 29 yılını birlikte geçirdiler. Zuriyet pşınenin dünyasından bahsederken, eşlerin yaşamlarının cansıkıcı geçmediğini de anlattı. Kim yaşamı boyunca milli şarkılarımızın pşıne ile daha güzel çalınması üzerine emek harcadı. Yazdıkları az sayıda değil. Bazen kendisine kızıp yazdıklarını beğenmeyip yaktığıda oldu. Fakat böylesi çalışmaları da ünlü müzisyenimizi aslında küçük düşürmezdi. Arayış içerisinde olan kimsenin daha çok şey bulduğunun bilincinde olarak yaşıyordu.
Şıkepşıne, Adıge Pşıne ve Kamıl ...
Milli sanatımızın ünlü isimlerinden Ğuçe Zamudin Şıkepşıne konusunda en önde gelen kimse. Müzik aletlerinin yenilenmesi ile Tleserıko Kim meşguldü. Kamıl çalmasını bilen memleketimizde bir kaç kişiden fazla değildi. Zamudin’inde belirttiği gibi Kim’enin çalışmaları-çabaları sayesinde  kamıl ortadan kalkmadı. Şıkepşıne ve Pşıne’nin kullanım olanaklarını yine Tleserıko Kim zenginleştirdi.
Bu etkinliğe davet edilenler arasında Kim’in yöneticiliğini yaptığı grubun üyeleri olan Tıvu  Şıhamçeriy,  Jude Pşımaf, Ğonejıko Asker, Semegu Genadiy,  Şhonçıbeş’e Murat, Kule Amerbıy, Zubail Halim de vardı. Kim’in üzüntülerini de sevinçlerinide paylaşanlar onlardı.
Jude Pşımaf’in söylediğine göre, kendisi notaları bilmiyordu. Buna rağmen Kim onu gruba alarak birlikte çalışmalara başlamıştı.
Ğonejıko Asker’inde kompozitörlüğe başlamasına kim vesile olmuştu. Tıvu Şıhamçeri’nin anlattığı olayların ise yalnız başına bir kitap dahi olabileceğini düşünüyoruz. Toplantıda Ayrıca RF. Kompozitörler birliği üyesi Tatyana Suhovar’da bir konuşma yaptı.
Jene Bele, Yekaterina Tahtay, Angeline Petrenke günümüzde çocuklar. Ufak yaşta olmalarına rağmen Tleserıko Kim’in düzenlemesini yaptığı milli şarkılarımızı kuyruklu piyano ile seslendirdiler. Abıy Anzor’un pşıne ile çaldığı ezgiler ise adeta Kim’i gözlerimizin önünde canlandırdı. Ğuçe Zamudin’in eğittiği şıkepşınavolar ise etkinliği renklendirdi. Onlar bizim geleceğimiz.
Etkinlikte bulunan Adıge Cumhuriyeti Kültür Bakanlığı Bölüm Başkanı şevcen Bele’nin sözleri ise yüreğimizde yer etti. Milli sanatımızın yankılarını duymak için Tleserıko Kim’in çalışmalarının devamını getirmemiz gerekiyor. Çocuk Sanat Okuluna Tleserıko Kim’in adı verildi. Aynı zamanda onun adına Adıgey genelinde yarışmalar düzenleniyor. Yaptığı iyi çalışmalara değer vererek ardından yankılanan bu sessler ile onu ilintilendiriyoruz. Organizatörlere  yeni nesilleri de bu sanata çektikleri  böylece  bizleri onurlandırdıkları için teşekkür ediyoruz.
YEMT’ITL Nurbıy
Çeviri; AÇUMIJ Hilmi
Adıghe Makh 21-03-2013