Blogda Ara

4 Temmuz 2013

MAMIY Yerecıb


Mamıy Yerecıb'ın Şıncıyenin yetiştirdiği evlatları arasında Tsey İbrahim'in açtığı yoldan gittiğini söylemek yanlış olmasa gerek.  O iyi bir tiyatro yazarı oldu. Yerecıb 1926 yılında Şıncıye'de doğdu.  Altı yaşındayken annesi babası vefat eder kızkardeşleri ile birlikte yetim kalır. Şincıye'de bulunan yetimhaneye kardeşleri ile birlikte verilir. Yerecıb beşinci sınıfı burada bitirir. Daha çocukken çalışmaya başlar. Kızkardeşlerini de hiç unutmaz...

14 yaşında traktörcü olarak çalışmaya başlar. Daha sonra Donbask'a giderek orada Almanların yıktıkları madenlerin yeniden  çalıştırılması, inşası çalışmalarına katılır.

Savaşın ardından Mıyekuape'ye geri dönerek şarkı-dans ansamblesinde çalışmaya başlar. Yerecıb çok iyi dans eder ve şarkı söylerdi. Nereye giderse gitsin yanında kitapları götürürdü. Rusçadan çeviri yapmak konusunda çok yetenekliydi. Sesinin güzel olduğunu İnna Svetlovskaya'da kabul etmişti. Temzoko İbrahim'de dans ediş şeklinden hoşlanmıştı. Ansamble'de çalışırken 'Psetlıhoher' isimli piyesi yazmıştı.

Bu piyesin dışında 'Dehebarine'nin Konukevi', 'Gölge', 'Kimin suçu?'  'Baş ağrısı için gönül yas tutar', 'Yaşam ilerliyor', 'Sevginin ölçütleri' isimli piyesleri de yazdı. Bunları daha sonra Rusça'ya da çevirdi. Eserleri Perm, Krasnodar tiyatrolarında da sahnelendi.

Yerecıb ilerlemiş yaşlarında Edebiyat Enstitüsünü de bitirdi. Onu ilk defa, Moskovadan geldiğinde Şıncıye'de görmüştüm. Bende henüz üniversiteden mezun olmuştum. Amcasının oğlu Yunusla birlikte okula gelmişlerdi. Yunıs 'Bu ağabeyim' demişti. Elini uzatıp tokalaşarak 'Tebrikler Raziyet, köyümüzden ilk defa bir bayan üniversite mezunu yetişti' demişti. Yerecıb'ı işte böyle hatırlıyorum.

Yerecıb yazdıklarını eserlerindeki kahramanaları halktan seçiyor, köyden buluyordu, Haçık, Hepap, Mıhamçerıyekolar Şıncıyede yaşıyorlardı. Adıge Tiyatrosunda ilk komedi türü eserleri Mamıy Yerecıb yazmıştı.

Şıncıye'nin yetiştirdiği Tsey İbrahim'in adını köy okulu taşıyor, bahçesinde de onun büstü var. Yerecıb 68 yaşına kadar yaşadı. Moskova'da 1994 yılında vefat etti, oğlu da onu orada defnetti.

Şıncıye'nin yetiştirdiği evlatları nerede olurlarsa olsunlar milletlerini unutmadılar, Adıgeler'de onları unutmayacaklar.

YEMT'ITL Razıyet
Adıge Cumhuriyeti Sosyal bilimler
Araştırma Enstitüsü Baş Bilimsel çalışanı,
Tarih bilimdalında kandidat.
Çeviri; AÇUMIJ Hilmi

Kaynak; 04 Temmuz 2013 Adıghe Makh