Çerkesin iyisi, ölüler arasında...

Çerkeslik zor zeneat be usta..

Çerkeslik sırtımızdaki en ağır yüklerden.

Çerkeslerin kalu beladan beri yaşadıkları coğrafya sırtlarına bu yükü yüklemiş...

Zor bee, zor...

***

Etrafınızda yaşayan en iyi çerkesi aklınıza getirin.

Yakınlarınızda en iyi Çerkes diye bildiğiniz birisi yok değil mi...

Vatanımızın dünyadaki konumu, binlerce hatta onbinlerce yılda sırtımıza böyle bir yük koymuş..

‘Mesele coğrafyada’ diyen kimdiyse doğru demiş..

***

Çevremizdeki milletlerin en iyileri, hep onlarla birlikte bulunan, yaşayan, bir şekilde tanıdıkları bildikleri kişiler.

Bizimkiler, bizim en iyilerimiz ise hep ölmüş kişiler.

Çerkesin iyisi, ölmüşler arasında.

***

Vatanın bulunduğu coğrafya, diasporadaki durumumuz, hep en iyi Çerkesi ölüler arasında aramamıza sebep olucu...

Binlerce yıl öncesinden gelen Nart destanlarını bilirsiniz, duymuşsunuzdur.

Atalarımızın dünya görüşünün izini bu gün onlarda bulur- görürüz.

Nart destanlarına göre kim Nartmış biliyor mmusunuz?

Düşmanı baş ucunda dururken ölen Nartmış (Mücadele edip düşmanınca öldürülürsen, mücadelede ölürsen NART oluyorsun, yoksa zart-zurt gibi bir şeysin herhalde)

***

Rahmetli Kuyeko Nalbıyde günümüzdeki yaklaşımı ‘фэкъолIышIур къэмэ голъэу къашъо  -Adamın iyisi (aslında orta sınıftan, toplumun çoğunu oluşturan sınıftan olan iyi birisi diyor  ama biz kısaca yine adamın iyisi diyelim) kaması belinde danseder, diye anlatıyor.

Yahu düğün bu, eğlence zamanı, güzel gün, ‘-Yok, yok olmaz!’ kaman belinde olacakki iyi adam olasın.

Bunun sebebi hep coğrafya, geçmişimiz ve de geleceğimiz...

Bu mücadele zorunluluğu Çerkesliği zor zeneat yapan şey.

***

En asimile olanımız bile ‘Çerkesin iyisi’ denildiğinde ya belinde kaması, ya da cesedinin baş ucunda ‘katili olan’ düşmanının dikildiği bir yiğit bekliyor...

Mübarek herkes Ridade olmalı...

Dönüşçüyüm dedi, dönmedi mi, dönemedi mi, vur gitsin..

Çerkesçe kurs açtı ama Çerkesçe öğretemedi mi, vur gitsin.

Belediyeye aday oldu, olmadı mı, vur gitsin.

Peki, iyi, güzel başarılı olsalar, bu kurtarır mı dersiniz, elbette hayır, mesele başarılı*başarısız olmak değilki, baş ucunda düşmanın dikilirken ölmek, yalnız başına ölmek bile kurtarmıyor.

Nart olmak kolay mı?

***

Çerkeslik zor zeneat be usta...

Sonra Çerkeslikten kaçıyorlar diyoruz, kaçarlar tabi, herkesin beli kama, baş ucu düşman kaldırır mı?

Bence bu iş biraz kolaylaştırmalı, bir denge bulunmalı.

Ah şu coğrafya, ah şu tarih ve ah şu gelecek!

AÇUMIJ Hilmi