Мэщытчъыгхэр (meşıtçığher-leylaklar) açtı Maykop’ta.
Tabiatla içiçedir yaşantınız. Yaz mevsimi de kışta sizin için, köylülüğü sırtınızdan atamadıysanız, zaten atmakta istemediyseniz değişik bir önem taşır.
Gezseniz, dolaşsanız bile bir şekilde ayaklarınız toprağa bağlıdır, sanki kökleriniz vardır.
Ağaçları tanırsınız, otlar bitkiler size göründüklerinden de başka şeyler anlatırlar. Sonbaharda ağaçların yapraklarını dökmesi romantizmi de canlandırır, ama siz bu yılın yeni sürgünlerindenmi yaprak dökümü başladı ona daha bir dikkat edersiniz.
Ağaçlar toprağın altında olan kısımları kadar üstündeki dalları ilede tabiatla kucak kucağadırlar. Yerin altındaki su kaynakları ile üzerlerinde doğan güneşle çok haşırneşirlerdir. Köklerinden dallarına yürüyen su ile güneşe bakan yapraklarıyla gövdelerini beslerler.
Yeni sürgünleri gelecekleridir. Eğer kış erken gelecekse bu yeni sürgünlerinden yaprak dökmeye başlarlar, bu fışkınlara yürüyen özsuyunun donup, dalcıkların kurumasından korkarlar. Yok kış geç gelecekse yaşlı dallar hazırlanırlar yapraklarını erkenden dökmeye, gençler ise hala bezelidirler.
Bu yıl ağaçlar yeni sürgünlerini beslemek için hala üzerlerindeki yaprakları dökmediler. Anlaşılan kış geç gelecek. Hatta Мэщытчъыг(meşıtçığ-leylak)lar bile yeniden açtılar. Güzel kokuları ile insana sonbaharda yeni bir bahar yaşatıyorlar.
***
Yaşı kırklardan gün alanlar, temkinliler biraz. Maykopun sonbaharı-kışı bu yıl bahar gibiyse de, yinede, sırta bir ceket almadan sokağa çıkmak, akşam üstü boyun tutulmasına sebep olabilir.
Daha gençler ise adeta yeni fidanlar gibi hala bezeliler. Sanki yazmışcasına kısa kollu bisiklet yaka pamuklu tişörtlerle geziyorlar.
Maykop’unda dünya modasından iletişim çağında etkilenmemesi mümkün değil. İnsanların herbiri, birbirinden farklı, italyan-amerikan fransız usulü-modası, bir kısmı belki türkiyede diğer kısmı ya Moskovada Vietnamlı göçmenlerin kurduğu atölyelerde yada Hindistandan-Çinden gelen (sözde) markalı giysiler giyiyorlar.
Birde burada üretilenleri var. Adıge, Ermeni, Karaçay, Rus yerel müteşebbislerin ürettikleri.
***
Bu yaz Adıgeyde, Adıge delikanlıları arasında üzerinde ‘Адыгэ хэку’, ‘Cherkessia’ yazılı tişörtler moda idi, sokakta yürürken, özellikle diasporadan gelen turistlerin dikkatlerini böyle giyinenler çekiyorlardı.
Bu sıcak sonbahar-kış günlerinde ise giydikleri tişörtlerin üzerindeki yazılarda değişim var. Kocaman bir mühür var. MADEin CHERKESSİA
***
Kapitalizm, ne kadar güçlü bir yapılanma... Sayfalar dolusu yazı, günler boyu süren konuşmalar bu tişörtler kadar güçlü değiller.
Gencecik delikanlılar aidiyetlerini ‘ben Cherkessia’nın malıyım’ diye bağıran giysileri ile gösteriyorlar.
Dünyanın her yerinden akıp gelen, televizyondan tüm kitle iletişim araçlarından destek bulan kıyafetlerin arasından üzerinde kocaman harflerle ‘MADE in CHERKESSİA’ yazılı tişörtleri alan gençler...
Çerkesya bilinci, yurt sevgisi yüzlerce ciltlik eserden çok bir tişörtle can buluyor, yayılıyor...
Bu yıl sonbaharda Adıge delikanlıları insanın yüreğini kaldırıyorlar, fidan gibiler, fidan... Kış geç gelecek galiba...Sürgün gibi (sizin anladığınız anlamda değil), fidan gibi, dal gibi delikanlılarımız çok canlılar.
Kış gelsede, yaz gelsede capcanlı bu ağaç, kökünden dalına umut dolu...
Maykopta, bu yıl yaprak dökümünde, Мэщытчъыг(meşıtçığ-leylak)lar açtı, sonbahara inat.
Açumıj Hilmi
Not: Çerkesya’nın, Çerkesya yurtseverlerinin, okuyucularımızın ve de tüm islam aleminin kurban bayramı kutlu olsun.
Açumıj Hilmi Özen