«Ben tüm dünyaya Çerkes sanatının nasıl
olduğunu geçmişi günümüze bağlayarak anlatmalıyım...»
YEVTIH Asya
Adıge Cumhuriyeti Ulusal kütüphanesinde
(gözünüzle görmek, duymaak gibisi olmadığından) anlatımı zor olan
toplantı-etkinlik gerçekleştirildi. Bu olağanüstü masalsı faaliyeti Adıgey
Cumhuriyeti Kültür Bakanlığı ile Ulusal kütüphane ortak gerçekleştirdiler.
Bayramsal toplantının organize edilmesinde
en çok bitap düşen kişi Koşeğu Seçnet.
Yevtıh Asya eski usul demir-altın işleme
sanatına sahip bir kuyumcu ve demir işeleme sanatında kıyas götürmez bir
yeteneğe sahip. Onun eserlerinde adeta yaşam durmuş gibi. Asyanın sanatında
olağanüstü eserlerinde eski ustaların
gizleri arasında yer alan onları çözmüş olduğunun belirteçleri var.
Eytıh Asya öykülerini Altın, gümüş,
pirinçle kurguluyor. Eserleri güzellikleri ile antik nesnelere benziyor, üzerlerindeki
desenler işlemeler ise onlardan daha ileri adeta onlara kşbşrle bakan bir
konumda.
Yeteneği ile dünyaca tanınan bayan
sanatçının ellerinden çıkan kılıçlar, kamalar, taçlar (kral-kraliçe taçları),
kadehler, gerdanlıklar krallar, devlet başkanları, ünlü insanlar, yıldızlara
yapılmışlar.
Yevtıh Asyan’ın eserlerinden en fazla öne
çıkanları ise Devlet Hermitaj müzesinde korunanları. Yevtıh Asya kendisi sağken
eserleri Hermitaj müzesinde sergilenen ilk sanatçı.
Adıgey Devlet Üniversitesi öğrenci gazetei
redaktörü L’ıxase Svetlana gerçekleştirilen etkinlik için Yevtıh asyanın yaşam
öyküsü sanatına ilişkin gösterimleri organize etti.
Etkinliğe Adıgey Cumhuriyeti Kültür Bakanı
yardımcısı Şevaptseko Aminet, Adıge Cumhuriyeti Thabısım Vumar Sanat koleji öğretmenleri,
öğrencileri, kütüphane çalışanları, okuyucular, gazeteciler ve Yevtıh asyanın
sanatına hayran olanlar katıldılar.
Bu etkinlikte Yevtıh Asyanın yeteneklerine
kıymet veren eserlerine hayran olanlar Asyayı dinleme imkanına sahip oldular.
Asya soyu (sülalesi), ailesi, dede-ninesi, anne-babası, öğrenim hayatı,
eğitimi: ilgilendiği sanatın sergilenmesi,
eserleri ile yeteneğinin ustalığının pekiştiği, Mıyekuape ile alakalı
yeni projeleri, çalışmalarında kendisine yardımcı olmak üzere yetiştirdiği öğrenciler,
bir bayan olarak yaşamında kendisine nasip olanlar hakkında çok şey anlattı.
Sözlerinden, Yewtıh Asyanın yetenekleri
yanısıra dünyaya güzel bakış açısına sahip olduğu, eserlerindeki sanatsal
betimlemeleri ile uyumlu oranda düşünceleri olduğu ve akıcı güzel bir dile
sahip olduğunu, gençleri ve insanları
adeta yoğuran yönlendiren nitelikleri de ortaya çıktı.
Yevtıh Asya için en önemli şey aile sahibi
olmak. Asyanın yaşamına 1993 yılında geröek bir dost ve hayat arkadaşı, güçlü
bir omuz, sırdaş ve yoldaş olarak Tırkawo Ruslan girdi. Ruslan Moskovada iyi
eğitim görmüş olan teknik-mühendis. Aklının ermediği elinin yakışmadığı bir şey
yok. Eşlerin söyledikleri ile yaptıklarının örtüşmesi
dileklerinin geröekleşmesini kolaylaştırıyor. Zavur ve Bibars isminde iki tane
çocukları var. «Çocuk gördüğünün örneğidir» misali anne-babalarının
davranış-yaklaşımlarının, yılmadan işlerini takip etmelerinin, aralarındaki güzel ilişkinin, kültürlerinin
etkisi ile yetişiyorlar.
İki saat kadar süren etkinlik adeta bir su
gibi akıp geçti. Neden böyle oldu denilecek olursa sohbetide kolaylaştıran
şeyler var; Yevtıh Asya adeta bir öğretmen,
her tarafından anlayış dökülen,
güleryüzlü olarak katılımcıların arasında yer alıyordu. Sözleride adeti
olduğu üzere özlü ve kıymetli idi.
Dinleyicilerin uzun zaman Asya’nın güzel
sesi, hoş davranışları akıl dolu sözlerini anımsayacaklar. Anlattıklarından çıkarttığımız öğütsel
çıkarımları anladığımız kadarıyla katacak olursak:
Yürekten dilediğin arzuladığın işi yapman
gerektiğini;
Ufak büyük her işin bir zorluğu olduğunu;
Tamamlanmış bir işin mutluluğa vseile
olduğu;
Kendi kendine bir yaşam kurgulamak için
işin öncel olduğunu;
Ummanıın umudun çocuklukla döneminde
başladığını;
Her bir kişinin kendi kendisine diktiği
elbise ile göründüğünü (kendi yaptıkları ile anıldığını);
En büyük iş-başarının dahi övgüsünün an
kadar zamana sığdığını; vb.
İnsanın en çok kıvançlanmasını sağlayan
şey yaşamın içerisinden adının süzülmesi. Mutluluk ta; oluşturduğun eserlerinle insanlara
güzellikleri, sevinci, iyiliği hissettirmekmektir.
Yevtıh Asya – eserlerine yılların
solduramayacağı güçlü haleleri
işleyebilen olağanüstü yetenekli bir insan.
MAMIRIKO Nuriyet.
Çeviri; AÇUMIJ Hilmi
Adıghe Makh 02-03-2012