Мыекъуапэм илъэсищ нахь хъурэп сыздэсыр. Илъэс
тIокIитIурэ тфы фэдиз ныбжь сиI. Ныбжьи къэсщагъэп. Сшынахьыжъыр хасэ Iофхэм
ишъыпкъэкIэ дэлажьэщтыгъ. Илъэс
тIокIыкIэ къыснахьыжъыгъ. Ренэу къысиIощтыгъэр кIэлэхъу мыщ щыщ къэпщэ хъущтэп.
Адыгеим укIон, къэбгъэзэжьын уигу илъмэ тыркум щыщ адыгэ пшъэшъэ горэ къапщэ
хъущтэп. Сыда пIомэ муары сэ сызтетыр олъэгъу. Сянэ-сятэ згъэдэIон сэлъэкIы,
шъузыми сIо темыкIынэу сицыхьэ телъ ау сшыпхъурэ, сигуащэрэ мафэ къэс унэм исым
ышъхьэ ашхэу адыгеим тымыкIонэу агъэуIушы.
Джары, нахъыжьым ыIорэм
уедэIун фай. Сэри ащ къысиIуагъэм седэIугъ. Ау Iофым ишъыпкъэр къэсIон фаемэ
сшынахьыжъыр ащтэу гуащэмрэ шыпхъум ыуIушыгъэ шъузым едэIущт лIыхэми ащыщэп.
Адыгэим кIомэ федэ иIэр ымыгъотыщтым пае къакIорэп нахъ, зэрэ лIыIэсэм паеп. Ти
къэлэ дэт телевидением рекламэхэм ехьылIагъэу иIэ къутамэм итхьаматэу Iоф ешIэ.
Адыгэим кIомэ бзэ имышIэу афэдэ зы Iэнатэм Iутышъущтэп. ИтхьапIэр хьазырэу
хъоу, бзэри зэригъэшIэу Iофым Iутынэу амал ыгъоты нэс блэкIыщт ылъэс зытIу-зыщкIэ
джы нэс ыугъоигъэ ахъщэри ыухьыни…. кIэкIэу къэсIон фаемэ ар адыгеим
зэрэкъэмыкIорэм шъуз Iо Iоф хэлъэп.
Сыдми сэри къэсщагъэп.
АдыгейкIэ къэсщэмэ сиIофхэр зэтемыфэми унэм исыр адыгеим зэрэщыщым къыхэкIэу
сыфаеми сыфэмыеми адыгеим сыкъыдэнэн фае хъун сIоу, тыркумкIэ къэсщагъэп.
IофшIэныр сыухъу нэси къэзлэжьыгъэм сыфэсакъызэ сыкъэкIуагъ. СыкъэкIуагъэм
тхьаумафэ тесымыгъэшIэу зыгорэкIэ сыкIэгъожъымэ сIозэ, шIэхэу унэ горэ
къэсщэфыгъ. Адэ унэр къэпщэфыгъмэ мазэ къэс тыркумкIэ гъэнэфагъэу мэзапкIэ гори къыпIэчIэхьащтмэ сыдэ укIэгъожьын. Зы мафи сыкIэгъожьыгъэп.
ТхьапIэхэм сыпылъызэ мазэ
псау кIуагъ. ОВИР-ым естын фае, фэсыухьазырын фае тхьапэхэр есты къэнэужьы
тIэкIу урысбзэ зэзгъэшIэнэу еджапIэм сыкIонэуи сыфежьагъ. ГущыIэ зырыз тIурытIу
гор къэсIошъунэуи сыхъугъ. Тучэнхэм сычIахьэми ыпэрэм фэдэ сыгузажъорэп. Сызфаер
къэсщэфын слъэкIы.
Мафэрэ еджапIэм сэкIо
пчыхьашъхьэми лъэпкъ библиотекэм сэкIо. АдыгабзэкIэ тхыгъэхэм седжэныр бэу
сикIас. Тыркум сисызэ къэзгъотырэ адыгабзэ тхылъыхэм сыщеджэщтыгъ. Тхылъыр
сыдым ехьылIагъэми семыгъапэу седжэщтыгъ. Ау ТыркумкIэ ащтэу мафэ къэс адыгабзэ
тхылъ бгъотынэу амал щыIэп. Илъэсым зэу зыгорэ Адыгэим кIомэ тхылъ зытIу-зыщ
ыблыгу чIагъ кIэлъэу къыгъэзэжьымэ, умыукIытэу уфэешъугъэмэ. Ары адыгеим кIохэрэм
ащыщэу зэкIэри тхылъ къыхьыщтыгъэп. Нахьыбэм е къэмэ нэпцI горэхэр, е адыгэ сае
щыгъ нысхъапэ горэхэр аблыгу чIагъ чIэлъыгъ нахь тхылъхэм лъыплъэрэр нахь
макIэу ахэтыгъ.
Пчыхьэ къэс пIоми хъунэу
библиотекэм сычIэс.
Сэщ фэдэкъабзэу илъэс
шэкI горэ ыныбжь пIонэу пшъашъэ гори пчыхьэ къэс къэкIо. Ары пшъашъэ сэIо,
Iэлъын пылъэп щыу, сызэлъыплъэрэр есымгъашIэу Iэлъын пылъэ пымылъэ сеплъыгъ.
Ары мы фэдэхэмкIэ кIэлэ зыкъэмыщэхэр нахъ укIытапхьэ мэхъу. Къыщагъэхэр нахъ
нэутхэх. Ее сыфежьагъ къэсымыIомэ хъущтэп. Сэ тIэкIу сыукIытапхъ ащ къыхэкIэу
къэсщэн слъэкIыгъэп нахь а къышъосIотагъэри тхьыдэжь гор.
Мазэ хъугъ тхылъым
седжэзэ сышъхьэ къэсIэтмэ ащ ышъхьэц шъуцIабзэхэр слъэгъумэ сигу
къыдэхъукIыхэрэр, аа ар къэпIошъунэп. Загъорэм ащи ышъхьэ къеIэты тхылъэу еджэрэм
щыщ пычыгъо горэхэр ренэу тхьапэ горэхэм тыритхэкIы зэпыт. Ау загъорэм ащи
ышхьэ къеIэты. Къэлэмыр ыжэ дилъхьазэ ецакъэ, чыжьэ-чыжьэу зыгорэм хэгупшысэзэ
еплъы. Ынапэри осым фэдэу фыжьэу ау мычъыIэн фай, осым фэдэ сIуагъэр тэрэзэп
чъыIагъэ горэ ынапэ телъэп.
Ащ нэмыкI лIыжъ гори
пчыхьэ къэс къэкIо адыгэ макъэм еджэу щыс. Загъорэм къэтэджы мафэ заул ыпэкIэ
къыдэкIыгъэ нэмыкI адыгэ макъ ештэ ащ еджэнэу фежьэ. А лIыжъ цIыкIур чIэмысрэ
зы мафэ горэм мы пшъашъэр нэIуасэ счIэщт сIозэ тхьаумафэхэр блэкIыгъ.
Зы пчыхьэ горэм тхапIэу сIыгъым «Шъэф хэмылъмэ уицIэ сыд»
сIозэ тестхыкIыгъ.
Ары, тхапIэр ышти зыгорэ
хетхыкIы, къысфэгубжыгъэп. ТхапIэр къыситыжьыгъ.
«-Эта мoя тайна»
Сыд джы мыщ къикIырэр
«эта» гущыIэм къикIырэр сэшIэ «мыр, мыры», «моя» гущыIэм къикIырэри «сэсий, сэсиер» ары. Ащыгъум «мыр сцIэу
Тайна». Тайна, тайна.
Сэри ычIагъыкIэ сцIэр «Ахъмэт»
сIозэ тхьапIэм тэстхыкIы естыгъ.
Ышъхьэ къыIэти къысэплъы
ышъхьыпцIыкIыгъ. ТхапIэми зыгорэ тыритхыкIы къыситыжьыгъ. Сызеплъым УпчIэ
тамыгъэр ары. СлъэкIуацIэр арын фай. Адэ слъэкIуацIэр стхынэу
сыщыгъупшагъ. Ари тсэтхыкIи естыгъ. Зэ
тхапIэм зэ сэ къысэплъызэ IушхыпцIыкIыгъ, тхапIэр къыслъигъэкIотагъ. «Сыгопагъ»
сIозэ джыри тэстхыкIи естыжьыгъ.
Ышъхьэ къыIэтэу
къысэплъызэ ыжэ ыIэкIэ иIыгъызэ къыхимгъэщынэу ыфаезэ шхыпцIыкIыжьы къэс сэ
нахь сигопэщтыгъ.
Седжэрэ тхылъым итхэм
ащыщ горэ къысымыгурыIоу седжэзэ, загъроми Тайнэм сеплъызэ сыщысыгъ. Ащ иIоф,
еджэныр ыухьэу къэтэджымэ ыуж ситэу сэри сыкъэтэджын сымурадыгъ.
***
Библиотэкэм сяпэ итэу
икIи парк лъэныкъом зыфегъэзэрэ гъогум тетэу зыдакIощт лъэныкъор ыубытыгъ. Сэри
ыуж ситызэ сеIуалIагъ:
-Фэсапщы.
-Сэлам.
-Сыд мыпчъыхьэ пасэу
еджэныр бгъэIылъыгъ.
-Ары.
НэмыкI зи есIошъугъэп.
ТэкIо тэкIо, парк
лъэныкъом тэкIо.
Паркым дэт тэтIысхьапIэхэм ащыщ гор есэгъэлъэгъу. Зы къымыIоу,
тетIысхьапIэм тетIысхьэ сэры сыпэмычыжъэу сыгос. Ащи зи къыIорэп. Сэри зи
есIорэп. ТIэкIу тыщысыгъ. Тыркум къикIыгъэу паркым дэт кIэлэ горэхэр салъэгъум
тадыжь къэкIуагъэх.
-Сэлам Ахъмэт.
-Сэлам. ясIожьи къысгъос пшъашъэр нэIуасэ фасшIэнэу -муары мыр Тайна,
сIом ынбэ иIыгъэу къэгушхонэу фежьагъ. Хъугъэр къысгурыIуагъэп. Пшъэшъэжьыем
сеплъым фыжьыбзэ хъугъэу щыс.
КIэлэхэр IукIыжьыгъэх.
Пшъэшъэжьыер щыси, щыси
къэгущыIэнэу фежьагъ.
-Тайнэм къыкIирэр шъэфыр
ары. шъэф хъэмылъмэ пIуагъагъба. Сэри шъэф хэлъ, къыосIощтэп, къызгъэкIэу "шъэф" сIуи тэстхыкIыгъ.
Ары ащы ыцIэ къышъосIощтэп.
Шъукъыддэхьашхынэу сыфаеп. ТызэгурыIуагъ. Сэ ар къэсщэщт. ЫцIэри къышъосIо
хъущтэп. Ари джырэк1э сэ сишъэф.
АЦУМЫЖЪ Митхьатыкъоу Хьилым