Şemyakin`de İştirak Edecek

Beş yıldır Moskova’da  `Spaske Başne` isimli bir festival düzenleniyor. Festivale dünyanın çeşitli yerlerinden ünlü müzisyenler, şarkıcılar, sanatçılar davet ediliyor. Ülkenin merkezi olan kızıl meydanda binlerce insan festivali izlemek için toplanıyor.

Bu yılki askeri müzikal festival 1812 yılındaki savaşla alakalı olarak düzenleniyor. Rusyanın Napolyonun ordularını yenişinin 200. yılı kutlanılacak. Bu kutlamaların organizasyonuna Rusya, Kabardey-Balkar Cumhuriyeti ve Adıgey Cumhuriyeti Devlet sanatçısı ünlü ressam, Mihail Şemyakinde katılıyor. Şemyakinin Adıge olduğunu ve Karden ailesine mensup olduğunu annesinin ikinci eşinin soyadını taşıdığını hatırlatalım.

ULUSAL DEĞERLERİMİZİN İŞLEYİCİSİ TSEY İBRAHİM

PŞIZ (KUBAN)

Hey gidi, ulu nehir,

Akarsuların önderi olan, ulu su,

Özentim senin devrine,

Söyleyeceğim sözler, sana övgü,

Yüksek Elbruz, beşiğin,

Zirvesindeki karlar beşik bağın,

Damla-damla sana karışan,

Dağ buzullarının gözyaşları.

Farklı topraklar, gezinti alanın,

Akıntı sesin gönül alıcı,

Denize girdiğinde, mavi bir susun.

Bırsır Batırbıy; Dünya Çerkes (Adıge) Bilimler Akademisi ulusumuzun bilim adına gücünü bir araya getiriyor...

-Akademinin kuruluş çalışmalarını başlatan, bu gün de ona başkanlık yapmakta olan kiş, Nefış Adam. O Adıge ulusunun yetiştirdiği en büyük, en ünlü bilimadamlarından birisi.

Büyük değişikliklerin olduğu bir dönemde akademinin kuruluş çalışmaları önümüze geldi. Sivil toplum kuruluşlarının kurulmaya başladığı dönemde, Çerkes bilimadamlarını bir araya toplayacak bir akademi kurulması fikri Adam’ın aklına geldi. Kaberdey’de yaşayan bir grup büyük şahsiyet bu konuda onunla hemfikir değildi. O dönem Kabardey-Balkar Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığını yürütmekte olan Koko Valeri’ye bu fikirle gittiklerinde, O, bu çalışmanın gereksiz olduğunu söyledi. Ardından Nefış Adam Adıgey’e geldi. Mekule Cebrail ile birlikte bana konuyu açtılar.

DÜNYA ÇERKES (ADIGE) BİLİMLER AKADEMİSİ’NİN YARINLARI BÜYÜK VE GÜZEL OLACAK

Dünya Çerkes Bilimler Akademisi’nin bu yıl yirminci kuruluş yıldönümü. Akademinin kuruluşuna katılan günümüzde de ona başkanlık eden ünlü bilimadamı, Çerkes ulusunun geleceği için büyük işlere imza atmış olan, yurtsever Nefış Adam.

Nefış Adam 1938 yılında Zeyıko köyünde doğdu. Ulusal konularda canla başla çalışan  bilimadamı derin ilime sahip iyi eğitimli birisi. Fizik-matematik bilimdalında Prof. Dr. Rusya Federasyonu, Kabardey-Balkar, Karaçay-Çerkes, Adıgey Cumhuriyetleri onursal bilimadamı, Rusya Bilimler akademisi, Petrovske  Bilim ve Sanat akademisi, Abhazya bilim Akademisi, İspanya Bilim Akademisi üyesi. Prf. Dr. Nefışe Rusya Bilimler Akademisi Kabardey-Balkar Cumhuriyeti Bilim Merkezi Tatbiki Matematik ve otomatizasyon bilimsel araştırma enstitüsü başkanı.

TEMBOTUN YAŞAMI...

16 Ağustos 1902 – Koşhable Rayonundaki Koşhable köyünde Ç’eraşe Muhammed oğlu Tembot doğdu.

1910 – Özel Tatar okulunda öğrenime başladı.

1913 – 1914 Ufa’da Tatar öğretmen seminerine katıldı.

1915 – 1917 Dondukovske beldesindeki bir dükkanda çırak olarak çalışır.

1918 – 1921 Rus okulu 5. sınıfına başlar ardından Abin’deki ikinci tip Sovyet okuluna gider.

1921 – Krasnodar Politteknik enstitüsüne girer aynı zamanda Adıge Özerk Bölgesi Yürütme Komitesi Organizasyon Bölümünde arşivci olarak çalışmaya başlar

1922 – Adıge Otonom Bölgesi Kominist Parti Organizasyon Şubesinde belge çevirmeni olarak çalışır

Çerkesler antik dönemlerden itibaren burada-vatanlarında yaşıyorlardı

Arkeologlar tarihimizi öğrenmeye yeraltında kalmış olan nesnelerden başlamamız gerektiğini belirtiyorlar. Bu noktadan yola çıkarak Adıge Cumhuriyeti Milli Müzesi Baş Bilimsel Çalışanı, Rusya Gazeteciler birliği üyesi, Adıgey Cumhuriyeti onursal kültür çalışanı, ünlü arkeolog Tevu Aslan ile sohbet ettik.

Tevu Aslan; Adıgey topraklarında yaptığımız kazılarda bulduğumuz nesneler tarihimizin gizlerini bize açıyor. Adıgelerle Ruslar arasındaki bağı kanıtlayan nesneler cumhuriyetimizde yeraltından çıkartıldı. Mıyekuape’nin 5-6 kilometre kuzeyindeki höyük ve eski yerleşim yerlerinden çıkartılan nesneler az sayıda değil.

MİLLİ HAZİNE; TEVÇOJ TSIĞU

Bilindiği gibi, Tevçoj Tsığonun yazdıklarından çoğu, sözlü halk edebiyatına mal oldu. Ardından yirminci yüzyılın 20’li yıllarında Tsığu’nun söylediklerini yazmaya başlıyorlar. Eserleri böylece kitap sayfalarında yer almaya başladı.

***

YETENEKLİ VE DERİN DÜŞÜNCELİ

Dünyaca ünlü ressam Mikhail Şemyakin Adıge (Kabartay), sülale ismide Karden’di. Babası süvari askerdi. Devrim ve ikinci dünya savaşlarına katılmış bir kahramandı. Gösterdiği kahramanlıklar neticesinde Kızıl Bayrak nişanına altı defa layık görüldü. Mareşal Jukov’un yaşamını iki defa kurtardı, cepheden yaralı iken onu cephe gerisine taşıdı. Mikhail’in babası genç yaşta vefat etti. Annesi başka birisi ile evlenince soyadını Şemyakin olarak yazdırdı. Bunun neticesinde Adıge delikanlısı başka bir soyadı taşımaya başladı. Gençliğinden itibaren Şemyakinin dünya görüşleri hoşlarına gitmediği için sovyetler döneminde ona pek çok zorluk çektirdiler.

PENEŞU Hazret

Bu gün (10-08-2012) ünlü Adıge yazarı Peneşu Hazret’in doğum günü kutlanıyor. Peneşu Hazret Adıge edebiyatını poetik sanatsal  sözcüklerle zenginleştirenlerden. Günümüzde de bıkmadan, yorulmadan edebiyatımıza katkılarda bulunuyor, çocuklardan yetişkinlere kadar her kesime seslenen eserler ortaya koyuyor. Peneşu Hazret’i doğum günü dolayısıyla kutluyor, sağlık ve esenlik dolu bir yaşam içinde sanatsal başarılarını  her gün arttırarak, dünyası daha da güzelleşerek, ailesi ile mutluluk içerisinde yaşamasını temenni ediyoruz.