Blogda Ara

14 Ağustos 2013

Hut Ruslan; Yazmasam bir şeyler eksik kalmış hissediyorum


Ağırbaşlı, sakin insanların yıllarının verimli ve dolgun olduğunu düşünüyorum. Bilgileri ve sabırlarını birlikte kullanıyorlar. Yaşama telaşla karşılık vermiyor, kendilerini gereksiz zorluklara atmıyorlar. Becerebildikleri şeylerde az değil, memuriyetin yanısıra başka işleri de bir arada gerçekleştirebiliyorlar.

Hut Ruslan 13 Ağustos 1958 yılında Voçepşıyeli bir çiftçi ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Üç erkek, üçte kızkardeş oluyorlardı. Anne-babaları onlara iyi huylar, güzel çerkes adetlerini işlediler.

Çerkesya Ulusal Kahramanı Cançate Ale belgeseli

Çerkes-Rus savaşı esnasında, sadece Çerkesya'da değil batı dünyasında da büyük ün kazanmış olan büyük Abdzah savaşçı, ordu komutanı Cançate Ale hakkında Adıgey Cumhuriyeti Radyo Televizyon Kurumu tarafından çekilmiş olan belgeseli siz okuyucularımıza sunuyoruz.

Cançate Ale ulusumuzun belleğinde 'Hırtsız Ale' olarak yer almıştır. Söylencelerde sülale adı dile getirilmeden lakabı olan Hırtsız ile anıldığına çok raslanır. Ya, 'bizim Ale'miz' ya da 'Hırtsız Ale' diye anılır.

13 Ağustos 2013

Prof.Dr. Şıvmafe Muhammed; Bilim İslamiyetle çelişemez


Şıvmafe Muhammed Adıge Devlet Üniversitesi Matematiksel Analiz ve eğitim metodları bölümü başkanı. Profesör doktor.

1974 yılında Adıge Devlet Öğretmen Enstitüsünü bitirdi, Moskova Devlet Üniversitesi Mekanik-Matematik fakültesinde mastır yaptı, ardından Petersburg Devlet üniversitesindeki aynı bölümde doktorasını yaptı. Kandidatlık tezini 1986 yılında Moskova'da, doktora tezini ise 2012 yılında Petersburg'da verdi.

Oşhamafe tarihinden sayfalar


1890-1896 yılları Rus Askeri topografı ve dağcısı A.V. Pastuhov Oşhamafenin doğu ve batı zirvelerine tırmanarak Oşhamafe'nin öğrenilmesi hakkında ilk adımları atmış oldu

***

1891 yılı;  Gotorrid Mertsbaler ve Kudvig Purtçeller iki refakatçi ile birlikte Oşhamafenin batı zirvesine tırmandılar. Bu Terskop'tan başlayan zorlu dağ yolunu Oşhamafenin araştırılmaya başlanmasından itibaren ilk defa dört saat gibi kısa bir sürede gerçekleştirdiler.

12 Ağustos 2013

Dünyaca ünlü Çerkes mucid, bilimadamı Nemıteko Kemal 90 yaşına girdi


Bu gün konu edindiğimiz kişi Tevçoj rayonu'nu bağlı Penejıkuaye'nin yetiştirdiği Adıgey de 20. yüzyılın 20'li yıllarından itibaren öncü bilimadamlarından, Adıge Otonom bölgesinde  eğitim-öğretim'in köklerinin atılmasında katkıları olan, bu konuda 70 yıl bitmek tükenmek bilmeyen çalışmalar yapan, günümüzde de cumhuriyetimizde adı güzel anılan Nemıteko Yusuf'un kardeşi Ukrayna'nın Harkov kentinde yaşayan büyük bilimadamı Nemıteko Kemal.

9 Ağustos 2013

Türkiyeye tatile gidecektim ama çok tırstım; gidemedim...


Bu yaz tatilde Türkiyeye gitmek istiyordum ama  Türkiyede olanları duyunca  acayip tırstım, can güvenliğimden çekindim, Türkiyeye tatile gitmekten vaz geçtim.

Türkiyede Polisle çatışmalar oluyormuş.

Polisler insanlara biber gazı dolu silahlarla, hatta ateşli silahlarla yakından ateş edip öldürüyorlarmış. Palalı insanlar diğerlerini İstanbulun göbeğinde kesiyormuş.

7 Ağustos 2013

ХЭIЭЖЬЫГЪУ ТХЬАЛЪЭIУ- İFTAR DUASI


Я си Алахь лъапI, 
Ey yüce Allahım

ТинэкI нэмазхэм хэлъ хэукъоныгъэхэри,
Оruç ve namazlarımızdaki hatalarımızı,

ТинэмазмышIи, тигонахьышIагъи, 
Kılmadığımız Namazlarımızı, işlediğimiz günahları

Çerkes ulusu benim hayatım..


Biz Çerkesiz. Uluslaşıp millet olarak tanınmaya başladığımız çok zaman oldu. Tarihte bilinen en eski milletlerdeniz. Çerkesler toprakları bereket içerisinde,  ormanlarında pek çok çeşit ağaç yetişen, pek çok nehre sahip, tertemiz suları içerek yaşıyorlardı. Çok çalışkanlardı, tüm yiyeceklerini kendileri yetiştiriyorlardı. Giyecekleri, kullandıkları alet-edevatları, mutfak aletlerini, evlerini vd. herşeyi kendileri yapıyorlardı. Gelenek görenekleri ile de daha insancıllar, hiç bir başka ulusu kırmadılar, ama yurtlarını korumak-savunmak içinde  canlarını esirgemezlerdi. Çerkeslerin herkesin dikkatini çeken, ilgilerini celbeden güzel bir yaşam şekilleri vardı. Bu yaşam şekli bizim Adıge xabzemiz - Çerkes nizamımızdır.

Ben Çerkesken...


1
Bizi cömertçe besler -
Doğru, yorulmakta gerekiyor.
Canla başla çalışıyoruz,
Ekinleri ekiyoruz.
Bu toprakta, çok 'çokta farklı' şey yetişiyor,
Otlar, çiçekleri  konuk olarak ağırlıyor,
Bereketle  otu da biçiyoruz,
Sığırlar onu severek yiyiyor.
Bana Çerkes toprağı güzel,

6 Ağustos 2013

Alevare (Bjıhekuaye) köyü tarihi ışığında kısa Bjeduğ tarihi


Hancerinin 'Pşı Ahecako' isimli povestinde ele aldığı gibi; ' Bjeduğlar Adıge boyları içerisinde en eskilerindenler.'  Eski Adıge söylencelerinde anlatıldığına göre, diğer Adıge boyları Kuzey Kafkasyaya yerleşmeye başladıkları dönemlerde, asırlardan beri Bzıp nehri ile Tuapse nehirleri arasında karadeniz sahilinde oturuyorlardı. Uzun yüzyıllar boyunca bu topraklarda yaşarken çoğaldılar güçlü bir boy oldular, sayıları 60 bine ulaşıyordu. Söylencelerde anlatıldığına göre Bjeduğları ellerinde tutan dört kardeşten türeyen dört beylik Hımış, Çeçen, Beğerseko ve Basteko'lar çeşitli sebeplerden ve toprakların yeterli gelmemesinden dolayı aralarında çıkan anlaşmazlıklar ve diğer sebeplerden dolayı dağılmaya başladılar.

5 Ağustos 2013

İnsanlık Savaştan daha güçlü


Yabancı ülkelerden gelip vatanında kök salan soydaşlarımız gerçekten bizlerden birileri olmuş halde çeşitli iş kollarında çalışıyorlar. Onlarla onur duyuyoruz, aralarında  ticaret, hizmet sektöründe çalışanlar, biliminsanları, eğitim-öğretim alanında cumhuriyetimizin merkezinde yer alanlar da var. Yedıc Memed, Meşfeş'u Necdet, Yedıc Batıray, Berzec Vubıh, Çetavo İbrahim  diyecek olursan onları bilmeyen Adıge bulmak zor olsa gerek.

Mısırın Adıge Sultanları



Yemıj Muliet'in yazdığı yazılar 1967 yılından itibaren yayınlanmaya başladı. Poetik eserleri Çerkesce ve Rusça olarak yayınlandı.  Bilmediklerini öğrenmek için sormak, peşine düşmek onun adeti oldu. Muliet okumuş eğitimli birisi. Krasnodarda bulunan yatılı okulun Müzik bölümünü bitirdi. 

Moskovada bulunan Maksim Gorki edebiyat Enstitüsünü 1980 yılında bitirdi. Onunla da yetinmedi, 10 yıl kadar çalıştıktan sonra sanat alanında büyük bir arzu ile Moskovada bulunan Gerasimov Rusya Devlet Sinemografi Enstitüsüne kaydoldu, ve okula devam ederek buradan mezun oldu.